George Washington

George WashingtonAls je portretten en foto’s van opmerkelijke mannen uit de 18e en 19e eeuw bekijkt, zou je kunnen opmerken dat velen van hen dezelfde vrij onnatuurlijk ogende pose hebben.
Ze zitten of staan ​​terwijl ze één hand in de voorkant van hun jas houden. Ze zien eruit alsof ze statig proberen te verschijnen voor de foto, terwijl ze ook proberen te voorkomen dat de schilder hun portemonnee rolt.
Met afbeeldingen van iedereen, van Napoleon tot Joseph Stalin, die het gebaar gebruikten, hebben historici en nieuwsgierige kunstliefhebbers zich verbaasd over de betekenis ervan.

Een Maçonnieke traditie?
Het is zeker een Maçonnieke traditie om te spreken met de hand op het hart, maar dat lijkt toch niet helemaal overeen te komen met de hand-in-het-vest-pose.
De hommage van de Vrijmetselarij aan het hart door het teken van de hand wordt door sommige maçonnieke historici uitgelegd in het feit dat dat de rituelen van de Vrijmetselarij teruggrijpen op oude Egyptische religies.
Het Egyptische Dodenboek richtte gebeden tot “Mijn hart van mijn moeder… Mijn hart van transformaties”, wat de bron van wedergeboorten betekent.

De moedergodin van Egypte werd aanbeden met verschillende namen; Isis, Hathor, Rhea, etc. Zij was degene aan wie de mensen ‘hun hart gaven’, wat hun oprechte toewijding en trouw betekende. Als de godin van de offers werd het door haar bewonderaars noodzakelijk geacht dat mannen hun “energie” namens haar zouden opofferen. Van de Godin werd gezegd dat hij bezit nam van de harten van de mensen. De traditie van de hand in de kleding daarentegen dateert eigenlijk al lang voor de 18e eeuw. In de moderne Vrijmetselarij legt men de hand op het hart als men mag spreken om respect voor de aangesprokene te tonen. Daarnaast wordt het in rituelen gebruikt als gebaar van trouw aan de Loge, de Meester en de Broederkring.

Slechte manieren in het oude Griekenland.

De pose gaat terug tot de klassieke oudheid.  In sommige maatschappelijke kringen in het oude Griekenland vond men het respectloos om met je handen buiten je kleding te praten. Beeldhouwwerken uit de zesde eeuw voor Christus toonden daarom beroemde redenaars zoals Solon met hun handen in hun mantels. Aeschines, oprichter van een retoriekschool, suggereerde dat praten met een arm buiten je chiton slechte manieren was, zoals Aeschines zei in zijn beroemde toespraak tegen Timarchus (346 v. Chr.):

‘En zo fatsoenlijk waren die openbare mannen uit de oudheid, Pericles [495-429 v.Chr.], Themistocles [524-459 v.Chr.], en Aristeides [530-468 v.Chr.] ), dat praten met de arm buiten de mantel, zoals we tegenwoordig allemaal als een vanzelfsprekendheid doen, toen als ongemanierd werd beschouwd, en ze hebben zich er zorgvuldig van afgehouden. En ik kan wijzen op een bewijsstuk dat mij erg zwaar en tastbaar lijkt. Ik weet zeker dat jullie allemaal naar Salamis zijn gevaren en daar het standbeeld van Solon [638-558 v. Chr.] hebben gezien. U kunt dus zelf getuigen dat in het beeld dat op het Salaminiaanse marktplein staat Solon met zijn arm in zijn mantel staat.
Dit is een herinnering, medeburgers, en een imitatie van de houding van Solon, waarmee hij zijn gebruikelijke houding toont zoals hij de mensen van Athene toesprak’.

De oude Grieken wisten niet dat hun nalatenschap maar liefst 24 eeuwen later zou voortduren. In de 18e eeuw gingen kunstenaars voor inspiratie op zoek naar de oudheid.
Daar werd een voorbeeld genomen aan de standbeelden van beroemde Griekse en Romeinse redenaars, poserend met hun hand in hun mantels.
Portrettisten begonnen onderwerpen in een vergelijkbare pose weer te geven, in de overtuiging dat het een nobel, kalm gedrag en een goede opvoeding uitstraalde.

El Greco The Knight with his hand on his BreastDe populariteit in de 18e eeuw.
De pose werd gebruikt in 18e-eeuwse Britse portretten als een teken dat geschilderde figuur uit de hogere klasse kwam.
Portrettisten zoals Jonathan Richardson (1667-1745) begonnen deze schildertheorie toe te passen in hun realistische werken. Richardson en zijn tijdgenoten identificeerden in zijn Essay on the Theory of Painting (1725) dat het algemene voorkomen (“lucht”) en lichaamstaal (“houding”) van de afgebeelde persoon de sleutels waren tot een uitstekend portret, en begonnen Richardson en zijn tijdgenoten te kijken naar klassieke redenaars en de houdingen gebruikt in oude beeldhouwwerken voor hun inspiratie. Om duidelijk te maken dat het model zowel “goed gehumeurd als een passend verheven karakter” was, werd de pose van “hand-in-vest” al snel aangenomen. Ironisch genoeg werd het zo populair onder de Engelse heersende klasse omdat men dacht dat men daarmee overkwam “op een manier die als aangenaam en zonder affectie wordt beschouwd”.

De pose werd tevens een visualisatie van het Engelse nationale karakter in de periode na de restauratie; in de context van toenemende Engels-Franse rivaliteit promootte de pose “een natuurlijk, bescheiden en terughoudend beeld dat werd gesanctioneerd door een klassiek precedent” in tegenstelling tot “de uitbundige gebaren van de Franse retorische stijl met zijn katholieke en absolutistische associaties

Napoleon aux TuilleriesDe bekendste van allemaal..Napoleon.
Een van de meest herkenbare historische figuren die in deze pose werd afgebeeld, was Napoleon Bonaparte zelf.
Natuurlijk zijn de beroemdste portretten waar “hand-in-vest” wordt gebruikt, natuurlijk van Napoleon Bonaporte (1769-1821), waaronder Portret van Napoleon Bonaparte, eerste raadsman (1804) door Jean-Auguste-Dominique Ingres (1780-1867 ), The Emperor Napoleon in His Study at the Tuileries (1812) door Jacques-Louis David (1748-1825), en de postume Bonaparte Crossing the Alps (1848-50) door Hippolyte Delaroche.
Verschillende portretten van de Franse keizer tonen hem met één hand in zijn jas, waardoor theoretici zich afvragen wat de reden was. Uiteindelijk kan niet definitief worden gezegd dat Napoleon het slachtoffer was van jeukende kleding, of last had van het vroege begin van een maagkanker dat hem pas veel later zou opeisen. In het geval van de verborgen hand was hij eerder een slachtoffer van de omstandigheden, en misschien een slachtoffer van de mode.

Een andere schilder, Thomas Hudson, schilderde zoveel mannen in deze pose dat zijn tijdgenoten zich afvroegen of hij gewoon niet goed was in het schilderen van handen. Feit is dat Napoleon en zijn portrettist een rage volgden.

De “hand-in-vest”-houding verscheen vaak in reliëfs die oude Romeinen afschilderen als de go-to voor publieke redenaars.
Het zou hen een uitstraling van verfijning en vrijmoedigheid hebben gegeven, twee eigenschappen die zeker aantrekkelijk waren voor keizers als Napoleon. De pose werd opnieuw populair in de 18e eeuw en werd zelfs zo’n belangrijk onderdeel dat kunstenaars die erop vertrouwden, ervan beschuldigd werden niet te weten hoe ze handen moesten schilderen! Gezien zijn bekendheid is het waarschijnlijk veel logischer dat Napoleon ervoor zou kiezen om hand in jas te worden geschilderd. Maar nogmaals, het was niet echt zijn beslissing! Het portret dat de verborgen hand van Napoleon bevestigde, Napoleon in zijn studeerkamer door Jaques-Louis David, was er een waar hij niet eens voor ging zitten, maar eerder in opdracht van een edelman was gemaakt.

Rond de 18e eeuw was het een handelsmerk geworden voor mannen van kwaliteit, edelen en royals. Een portret laten schilderen was het voorrecht van een voorname heer, en de hand-in-vest houding was een ander symbool van zijn statuur. Andere veel voorkomende symbolen voor “opscheppen” zijn een raam van waaruit men het mooie herenhuis van het onderwerp kan zien, en rekwisieten zoals een oosters tapijt op de tafel om rijkdom aan te duiden en boeken om een ​​wetenschappelijke geest aan te duiden. Met de komst van de fotografie in het begin van de 19e eeuw zette de trend zich voort. Grote historische figuren, zoals de Amerikaanse president Franklin Pierce, Joseph Stalin, Karl Marx, Simon Bolivar, de markies de Lafayette, Hosni Mubarak en vele anderen, zijn allemaal vereeuwigd met de hand in hun jas.


Thierry Stravers is mede-eigenaar van Vrijmetselaarswinkel.
Zijn passie voor stijl en elegantie combineert hij graag met zijn Maçonnieke activiteiten.
Thierry is eigenaar van Trenica, een marketingbureau en is bestuurslid bij Loge Verlichting No.313 O: Hoofddorp.

Thierry Stravers Gentleman Franc-Maçon gentleman blog Freemasons Dutch Nederlandse regalia maçonniek Vrijmetselarij Vrijmetselaarswinkel Loge Benelux Thierry Stravers Vrijmetselaarswinkel Nederlandse regalia Benelux Loge Royal Arch Mark Master Mason Franc-Maçon Hugenoten Frankrijk