De Iconische Trench Coat: Dé klassieker onder de regenjassen
Herfst, dus hebben we regen en koude wind. Dit vraagt om aangepaste kledij. Dus komt de regenjas weer boven !
De meest klassieke is de iconische Trench Coat natuurlijk. Van militarische oorsprong is hij steeds waterdicht, meestal met knopen en met een riem uit hetzelfde materiaal. Het is een heel gedetailleerd kledingstuk: vele zakken en knopen, flappen en vooral vroeger ook met epauletten.
Oorsprong:
Het woord ‘trench’ duid op de militaire oorsprong, en komt van de ‘trenches’, de loopgraven uit de Eerste Wereldoorlog.
In dit wereldwijde militaire conflict vochten Britse, Franse en Amerikaanse troepen samen tegen Duitsland. In de herfst van 1914 liep de strijd vast in een langdurige loopgravenoorlog. Strijders van beide partijen zaten dagen achtereen vast in modderige schuttersputjes, die tijdens de frequente stevige regenbuien steevast onderliepen. De toenmalige legeruniformen waren meestal niet berekend op dergelijke omstandigheden. Vooral de dikke Britse wollen overjassen raakten vrijwel meteen doorweekt, waardoor duizenden soldaten aan ziektes bezweken, waaronder ook een flink aantal officieren. Met de winter op komst ging de Britse legerleiding daarom dringend op zoek naar een alternatieve winterjas, die ze uiteindelijk vonden in de trenchcoat.
Wie is de uitvinder ?
Twee Britse bedrijven beweren deze jas te hebben bedacht. Aquascutum beweert deze trenchcoat geïntroduceerd te hebben om de Britse officieren aan een functionele jas te helpen. Maar volgens hun grote concurrent Burberry zou de eerste trenchcoat echter in 1914 ontworpen zijn door Thomas Burberry, de toen 80-jarige oprichter van het bedrijf. Beide ondernemingen produceerden tijdens de oorlog trenchcoats voor het Britse leger, maar wie van de twee als eerste op het idee kwam zullen we waarschijnlijk nooit weten. De aanspraak van Aquascutum stamt uit de jaren 1850. Thomas Burberry, de uitvinder van gabardine, diende echter in 1901 een ontwerp van de nieuwe officiersjas in bij het Britse ministerie van Defensie.
Het was in ieder geval een instant succes ! De waterdichte gabardine stof bood een perfecte bescherming tegen de regen, evenals de loshangende flap aan de achterkant. Daarbovenop kwam de jas tot over de knieën, waardoor hij lang genoeg was om de bovenbenen warm te houden, maar echter te kort om door de modder te slepen. In de grote ruime zakken konden de officieren hun uitrusting kwijt en door de ventilatieopeningen konden ze hun zweetgeur laten ontsnappen.
De trenchcoat was helaas niet gratis. Militairen die deze jas wilden dragen, moesten hem uit eigen zak betalen. Een trenchcoat kostte toen zo’n 3 à 4 Britse pond, wat voor een gewone soldaat gelijkstond aan 3 tot 4 maanden soldij. Resultaat? De trenchcoat ontwikkelde zich tot een statussymbool onder de Britse officieren. Dit ging zelfs zo ver dat de legerleiding op een gegeven moment iedereen onder de rang van sergeant-majoor verbood om de jas te dragen. Jammer, maar helaas. Dit had als onbedoeld effect echter dat het sterftecijfer onder Britse officieren weer enorm steeg, omdat de Duitse sluipschutters hen er nu veel gemakkelijker tussenuit konden pikken.
Diezelfde jaren waren ook de hoogtijdagen van de grote expedities. Een van de eersten die gabardine daarvoor probeerde was de Britse ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton, die in 1914 heimelijk met zijn schip in het kruiende ijs op Antarctica vastliep maar kon overleven dankzij de onverwoestbare stof van Burberry. En natuurlijk een ongelofelijk doorzettingsvermogen.
Wat is een trench-coat dus nu écht ?
De trenchcoat is uiteraard een regenjas gemaakt uit gabardine, maar ook leer of popeline worden wel eens gebruikt. Meestal heeft hij een uitneembare isolerende voering en de klassieke modellen variëren in lengte van kuithoogte tot net boven de knie.
Verder heeft hij traditioneel een dubbele rij van in totaal tien knopen, wijde revers en een riem rond het middel en de uiteinden van de mouwen. Vaak bevinden zich op de schouders ook flappen die met knopen te sluiten zijn. De klassieke kleur voor een trenchcoat is kaki.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog werden aan het ontwerp van de trenchcoat de alom bekende typische schouderflappen en riemen toegevoegd. De schouderflappen dienden voor de bevestiging van epauletten en andere ranginsignes; de riemen dienden volgens een legende voor de bevestiging van handgranaten. Dit klinkt natuurlijk heel stoer en mannelijk, maar in werkelijkheid werden er gewoon zwaarden en kaarten aangehangen.
Evolutie
Tijdens de Tweede Wereldoorlogen doken er verschillende varianten op. Meestal korter voor meer bewegingsvrijheid. We gaan hier nu niet verder op in, maar kunnen wel stellen dat de trenchcoat niet meer weg te denken was. Nu siert hij ons straatbeeld bij zowel heren als dames. Niet enkel veteranen, maar ook Hollywood zorgden voor de bekendheid en status en nadien wereldwijde verspreiding.
Verscheidene beroemde acteurs droegen deze jas in filmklassiekers, zoals Humphrey Bogart in ‘Casablanca’ en Marlene Dietrich in ‘A Foreign Affair’. Het feit dat gangsters, detectives en femmes fatales op het witte doek in een trenchcoat verschenen, maakte het kledingstuk nog aantrekkelijker voor het grote publiek. De reputatie van de jas was hiermee definitief gevestigd.
Ook andere fictieve helden droegen hun steentje bij: inspecteur Columbo, Dick Tracy, Neo uit The Matrix en Peter Sellers’ inspecteur Jacques Clouseau. Michael Caine in Get Carter, Warren Beatty in Dick Tracy en Alain Delon in Le Samouraï. Doorgaans dragen zij er dan een Fedora of bij extreem koud weer een Oesjanka bij.
Wat is Gabardine eigenlijk, vraagt u zich misschien nog af ?
Gabardine is een weefsel in steile keperbinding. Traditioneel is de stof gemaakt uit wol. Ook mengelingen van katoen, kunstvezel en wol en volledig synthetische varianten zijn gangbaar. Gabardine wordt waterdicht geïmpregneerd, is duurzaam en kreukbestendig. Men gebruikt het om deze eigenschappen voor pakken en uniformen, maar vooral voor regenjassen dus. De oorsprong van de stof is niet geheel duidelijk. Brits modeontwerper Thomas Burberry zou het in 1879 hebben uitgevonden als mengeling van wol en katoen, maar volgens andere bronnen zou de naam afgeleid zijn van het Parijse modehuis Gabartin.
Aan de goede kant van de stof heeft gabardine meer schering- dan inslagdraden. Vaak zijn er tweemaal zoveel schering- als inslagdraden. De scheringdraad passeert gewoonlijk twee inslagdraden alvorens onder één of twee inslagdraden door te gaan. Deze compacte weefstructuur maakt gabardine waterafstotend en kreukbestendig. Net als iedere andere keperbinding vertoont gabardine karakteristieke diagonale lijnen. Deze zijn duidelijk zichtbaar, staan dicht op elkaar en zijn lichtjes gerezen. De hoek van de diagonalen bedraagt 45 of 63 graden. Herenmode maakt vaker gebruik van varianten met de grotere hoek. In vrouwenmode komt vooral de kleinere hoek voor.
Raphaël van den Poel, voormalig fashion consultant van Scapa, Reinhard Frans en Atelier NA maatpakken,
schrijft onze wekelijkse blog over gentleman zaken. Hij schrijft voor MYX Magazine, een Vlaams luxe lifestyle platform.
Hij heeft ook een eigen blog die je hier kunt lezen: http://belgiandandy.blogspot.com
Raphaël van den Poel The Belgian Dandy
