Na het herstel van het stadhouderschap, in 1744, herleefde de vrijmetselarij. In 1756 sloten tien loges zich aaneen tot de ‘Groote Loge der Zeven Vereenigde Nederlanden’, welke benaming in 1817 werd gewijzigd in de ook nu nog geldende: Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden.
Twee prinsen uit het huis van Oranje hebben in de negentiende eeuw de functie van grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren bekleed: Prins Frederik (de jongere broer van Koning Willem II, die zelf ook vrijmetselaar was) gedurende 65 jaar, van 1816-1881, en Prins Alexander (de jongste zoon van Koning Willem III) van 1882 tot zijn vroege dood in 1884.

Frederik, Prins der Nederlanden, werd op 28 februari 1797 geboren als 2e zoon van Prins Willem Frederik, de latere Koning Willem I. Geboren en opgegroeid in Berlijn was hij enige jaren actief officier in Pruisische dienst en deed in 1813 zijn intocht in Nederland. Hij trad in het huwelijk met Louisa Augusta Amelia, dochter van Frederik Willem III, koning van Pruisen. Frederik werd bevelhebber van het legerkorps tijdens de Belgische opstand in 1830 en in 1840 benoemt tot veldmaarschalk van de landmacht.

In 1816 werd hij als Vrijmetselaar aangenomen in een Berlijnse loge van de Duitse Grootloge “Zu den Drei Weltkugeln” en in datzelfde jaar werd hij benoemd als Grootmeester-Nationaal van het Grootoosten der Nederlandenen voor de Hoofdkapittel der Hoge Graden. In 1819 verklaarde hij dat hij niet meer in de Hoge Graden wilde werken, dit omdat hij het christelijke karakter verafschuwde en vond dat dit het karakter van de
Vrijmetselarij als vrijplaats voor alle gelovigen zou aantasten. Daarnaast was e.e.a. mede in verband met de oprichting van de door hem beoogde Afdeling van de Meestergraad. In 1835 werd de prins echter weer tot Grootmeester-nationaal gekozen voor alle Nederlandse obediënties.

In 1856 schonk hij de Orde het gebouw aan de Fluwelen Burgwal in Den Haag, welke tot in 1993 in gebruik is gebleven als Orde- en Logegebouw. In 1866, tijdens de viering van zijn 50-jarig vrijmetselaarschap, schonk Frederik de door hem aangekochte en beroemde bibliotheek van Georg Kloss aan de Orde en nam hij het initiatief tot de oprichting van de Louisa Stichting.

In zijn tijd was hij een zeer gerespecteerd en geliefd lid van het Huis van Oranje. Vanaf het moment dat zijn vader koning Willem I tot soeverein vorst van Nederland werd uitgeroepen in 1813, tot zijn overlijden in 1881 speelde hij een belangrijke rol als adviseur van de koningen Willem I (zijn vader), Willem II (zijn broer) en Willem III (zijn neef). Daarnaast was hij maatschappelijk zeer actief. Zo was de prins onder meer gedurende 65 jaar Grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden.

Prins Frederik werd in 1797 geboren te Berlijn, als zoon van erfprins Willem Frederik (de later koning Willem I) en prinses Wilhelmina.
De reden dat hij niet in Nederland, maar in Berlijn ter wereld kwam was dat zijn familie onder leiding van zijn grootvader stadhouder Willem V twee jaar eerder door d Franse inval het land had moeten ontvluchten. Op dat moment leek de kans dat de Oranjes ooit weer als stadhouderlijke familie zouden kunnen terugkeren naar Nederland bijzonder klein. Prins Frederik groeide daarom voornamelijk op in Pruisen en andere Duitse vorstendommen en kreeg een bijbehorende (deels militaire) Pruisische opvoeding. Pas nadat na de mislukte veldtocht van Napoleon naar Rusland het tij in de Europese machtsverhoudingen begon te keren kwam er weer enig zicht op een terugkeer naar het reeds lang verloren vaderland.
In 1813 werd Willem Frederik uitgeroepen tot Soeverein Vorst der Nederlanden, nadat hij op 30 november van dat jaar geland was op de kust van Scheveningen. Plein 1813 in het Willemspark en het in 1869 door prins Frederik onthulde onafhankelijkheidsmonument op het midden van dit plein herinneren aan deze gebeurtenis.

Prins Frederik zette in december 1813 voor het eerst voet op Nederlandse bodem en ging korte tijd later studeren aan de Leidse Universiteit. Vanaf 1815, toen Willem I inmiddels koning van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden was geworden, ging de prins publieke functies uitoefenen: in 1815 werd hij lid van de Raad van State, in 1816 Grootmeester van de Orde van Vrijmetselaren en in 1817 Grootmeester der Artillerie. De reden dat prins Frederik Grootmeester van de Vrijmetselaars werd was politiek van aard: er bestond enige angst dat de Vrijmetselaars de politiek van samensmelting van de noordelijke en zuidelijke Nederlanden zouden willen blokkeren. Dit gold met name voor de zuidelijke Loges waar zich de nodige tegenstanders van het Verenigd Koninkrijk en Bonapartisten bevonden en die bovendien nog altijd waren verbonden met het Franse Grootoosten. Vorstelijk toezicht werd daarom noodzakelijk geacht. Voor de Vrijmetselarij had dit het voordeel dat zij een directe band met het koningshuis kreeg. Met dit doel voor ogen werd in 1816 een hofloge genaamd L’Union Frédérique, die in veel opzichten als voorloper van het in 1914 opgerichte L’Union Frédéric kan worden gezien, opgericht.

De Louisa State in Baarn.

Alhoewel zijn toetreden tot de Vrijmetselarij een politieke achtergrond had vatte de prins zijn taak als Grootmeester serieus op.
Frederik voelde zich al snel thuis in de broederschap en begon zich spoedigl te bemoeien met allerlei organisatorische aspecten van de Vrijmetselarij.
Een belangrijke maçonnieke nalatenschap van de prins betreft de tot op de dag van vandaag bestaande Afdelingen van de Meestergraad, die een alternatief voor de hogere graden moest vormen.
Voor prins Frederik persoonlijk was de Vrijmetselarij in veel opzichten een leerschool: naast de “gebruikelijke” maçonnieke vorming leerde hij een weerbarstige organisatie, met zeer uiteenlopende personen en visies te besturen. Bovenal kwam hij door de Vrijmetselarij in contact met tal van mensen (gewone burgers) die hij anders nooit zou hebben ontmoet.

Een tweede belangrijke erfenis van de prins betreft zijn gift van het Ordegebouw aan de Fluwelen Burgwal. In 1847 schonk hij dit gebouw aan de Orde en tot begin jaren negentig van de 20e eeuw zijn het hoofdbestuur en de Haagse Loges hier gehuisvest geweest. Voorwaarde voor deze gift was dat de drie bestaande Haagse Loges Loge L’Union Royale, Eendragt maakt Magt en L’Union Fréderique zouden fuseren tot één Loge. Hij bood de Haagse Vrijmetselaarsloges L’Union Royale (opgericht 1757), Eendragt maakt Magt(1795) en L’Union Frédéric (1816) in 1847 het “gebruik en exploitatie” van het pand aan. In de tuin werd een tempel neergezet. In 1856 schonk prins Frederik het logegebouw aan de vrijmetselaarsorde  ter gelegenheid van haar 100-jarig bestaan.

Het voormalig Vrijmetselaarsgebouw aan de Fluwelen Burgwal 22 te Den Haag.

In 1825 trad prins Frederik in het huwelijk met de Pruisische prinses Louise, die tevens zijn nicht was (in deze tijd kwamen met name in koninklijke en adellijke families huwelijken tussen neven en nichten veelvuldig voor, de reden daarvoor was dat dit als een voortreffelijke manier om politieke allianties te sluiten en te bekrachtigen werd gezien). 

Uit dit huwelijk werden twee dochters en twee zonen geboren. De oudste dochter Louise trouwde met koning Karel XV van Zweden en Noorwegen en werd zo koningin van deze landen. De huidige koningen van België en Noorwegen en de koningin van Denemarken stammen in directe lijn van haar en daarmee van prins Frederik af. De twee zonen van de prins overleden beiden in hun kindertijd. Het gezin van de prins woonde in de winter in een stadspaleis aan het Korte Voorhout, dat stond op de plaats waar nu het ministerie van Financiën staat en in 1945 bij het bombardement op het Bezuidenhout werd verwoest. 
In de zomer woonden zij in Huize de Pauw, het tegenwoordige gemeentehuis van Wassenaar.
Daarnaast bezat de prins aanzienlijke stukken land in en rondom Den Haag en bezat hij landerijen in het tegenwoordige Duitsland en Polen.
Anders dan zijn broer koning Willem II beheerde hij zijn kapitaal bekwaam en hij stierf in 1881 dan ook als een zeer vermogend man.

De prins stierf op 08 september 1881 na een Grootmeesterschap van meer dan 65 jaar.

Thierry Stravers is mede-eigenaar van Vrijmetselaarswinkel.
Zijn passie voor stijl en elegantie combineert hij graag met zijn Maçonnieke activiteiten.
Thierry is eigenaar van Trenica, een marketingbureau en is bestuurslid bij Loge Verlichting No.313 O: Hoofddorp.

Schilderij van Jacques-Louis David. ‘Napoleon in zijn kantoor’.

Het is 5 mei jl. 200 jaar geleden dat Napoleon Bonaparte stierf. Hij is nog altijd de beroemdste machthebber die Frankrijk ooit had. Ondanks zijn tegenstrijdige aard is hij ongetwijfeld een van de belangrijkste persoonlijkheden in de geschiedenis. Reeds vele generaties Fransen zijn vol bewondering, trots en niet aflatende interesse in het bestuderen van het leven van “kleine korporaal”, die keizer werd.

Napoleon Bonaparte wordt in 1769 geboren op het eiland Corsica. Hij klimt op tot succesvol en populair legerleider, die in 1799 in Frankrijk aan de macht komt. Dat is voor de eerzuchtige Napoleon nog niet genoeg: hij kroont zichzelf later nog tot keizer.

Met zijn legers verovert hij in die jaren grote delen van Europa. Al loopt de veldtocht in Rusland in 1812 uit op een grote nederlaag. Napoleon wordt verbannen, naar Elba. Maar hij ontsnapt en is binnen 100 dagen weer aan de macht in Frankrijk. In 1815 wordt hij bij Waterloo definitief verslagen.
De Engelsen brengen hem naar het afgelegen eilandje Sint Helena, waar hij uiteindelijk in 1821 sterft, op 51-jarige leeftijd.

Was Napoleon een vrijmetselaar?
Historici hebben geen document dat dit zou kunnen bevestigen, maar er zijn een aantal onmiskenbare feiten die de sterke verwantschap van Napoleon met de vrijmetselarij aantonen. Het was het dankzij Napoleon dat de Vrijmetselarij zich verspreidde in Europa. Hij veranderde de Vrijmetselarij van een geheim genootschap, zoals het tot dan was, in bijna een officiële staatsgodsdienst en verenigde alle Franse Loges in de Grand Oriënt de France. Op zijn geboorte-eiland Corsica groeide Bonaparte op omringd door Vrijmetselaars. Zijn vader en alle drie zijn broers waren Vrijmetselaars en er werd dus ongetwijfeld veel over de Vrijmetselarij gesproken.

• De jongste broer, Jerome Bonaparte (1784-1860) werd op 17-jarige leeftijd ingewijd in de vrijmetselaars in de Mir Lodge in het oosten van Toulon.
  Zijn maçonnieke carrière ontwikkelde zich snel. Een jaar later, in 1801, werd hij Grootmeester van de Grootloge van Westfalen, en in 1807 maakte Napoleon hem koning.
• De oudere broer, Joseph Bonaparte (1768-1844), werd ingewijd in de Loge La Parfaite Sincérité (De Volmaakte Oprechtheid) in het oosten van Marseille. In 1804 werd hij Grootmeester van de Grand Oriënt de France en koning van Napels en vervolgens koning van Spanje.
• Ten slotte diende Louis Bonaparte (1778-1846), de vader van de toekomstige Napoleon III, als Gedeputeerd Grootmeester van 1803 tot 1806, voordat hij werd opgevolgd door Jean-Jacques Regis Cambasseres.
• De vrouw van Napoleon, keizerin Josephine de Beauharnais (1763-1814), werd ingewijd in een vrouwenloge in Straatsburg en bekleedde enige tijd de functie van Grootmeester.
• Eugène de Beauharnais, de enige zoon van Josephine uit haar eerste huwelijk, op 24-jarige leeftijd, die van haar stiefvader de titel van onderkoning van Italië had gekregen, werd de stichter van de Grand Orient of Italy en de Hoge Raad van Italië.

De ondersteuning van de Vrijmetselarij in Europa door Napoleon, zorgde voor een ongekend animo. Veel militairen, politici, adel en burgers wilden lid worden van de Vrijmetselarij. Tweeëntwintig van de dertig maarschalken van Napoleon, vijf van de zes leden van de Keizerlijke Militaire Raad en zes van de negen ministers in de regering waren dan ook Vrijmetselaar. De heerschappij van Bonaparte mag dan ook de gouden eeuw voor de Vrijmetselarij genoemd worden. In de 18 jaar dat hij aan de macht was, is het aantal Vrijmetselaarsloges in Frankrijk toegenomen van 300 tot 1220, waarvan een groot deel militaire Loges waren. Napoleon zag in de Vrijmetselarij een krachtig middel om het leger te verenigen, dat zeer nuttig was voor zijn Europese ambities.

Napoleon’s Grande Armée, steekt de rivier de Berezyna over.

Tijdens zijn militaire operaties in Europa was de internationale Broederschap een ideaal instrument. De Vrijmetselarij reageerde echter met wederkerigheid op de keizer. In veel maçonnieke tempels werden bustes van de keizer geïnstalleerd en elke kritiek op zijn heerschappij werd beschouwd als provocatie.
In 1801 werd in Parijs de Loge Bonaparte opgericht met als belangrijkste taak de verheerlijking van de naam van de keizer. De Loge overleefde met succes de ballingschap en de dood van Napoleon en werd pas in 1871 gesloten. Het was bestand tegen de reactionaire jaren dankzij het feit dat het voorzichtig werd omgedoopt tot Moderation Lodge.

Het waren de militaire officieren, ondergeschikten van Bonaparte, die deelnamen aan de Egyptische expeditie die de vrijmetselarij naar de oevers van de Nijl brachten. Generaal Kleber richtte Loge Isis op in Caïro, mede opgericht door Napoleon.

Maar de vraag blijft. Was Napoleon, hoewel hij de Vrijmetselarij tot een onderdeel van zijn regeringsbeleid maakte, een actieve Vrijmetselaar?
Mocht hij lid willen worden, dan zou hij onmiddellijk de hoogste en meest eervolle titel in de Orde krijgen.
Als we het karakter van Napoleon kennen, is het antwoord op deze vraag vrij duidelijk: het was niet genoeg dat hij “de eerste onder gelijken” was, hij moest “boven” de gelijkheid staan. De familie Bonaparte stamde uit een oude Florentijnse aristocratische familie. Napoleon had het volste recht om de titel van graaf aan zijn familienaam toe te voegen, maar hij heeft nooit van deze gelegenheid gebruik gemaakt.
Maar hij wilde zich ook niet Broeder laten noemen.
Om dezelfde reden deed Napoleon eens afstand van de titel van maarschalk – het was voor hem voldoende dat hij “de facto” opperbevelhebber van het Franse leger was. Rangen en titels waren op geen enkele manier aantrekkelijk voor hem. Napoleon was alleen geïnteresseerd in absolute macht.
Nadat hij was gekroond als Keizer van Frankrijk kreeg Napoleon zijn ambitie.
Hij noemde de keizerlijke troon, “een stuk hout” en zittend aan de dinertafel met de adel van Europa, wilde hij nog wel eens de opmerking plaatsen,
“Toen ik de eer had om een ​​junior luitenant te zijn …” .

L’empereur had een neus voor propaganda. Toen het nodig was om de rijkdom en macht van zijn rijk te demonstreren, was hij niet gierig. Zijn paleizen waren rijk versierd met goud en het hof was het meest verfijnde van Europa.

De kroning van Napoleon I tot Keizer van Frankrijk. Notre Dame, Parijs. 2 December, 1804.

Nadat hij keizer was geworden, bleef Napoleon nauw betrokken bij Vrijmetselaarszaken.
Op de executieplaats van koning Lodewijk XVI beval hij een obelisk te installeren met een vrijmetselaarssymbool, een vijfpuntige ster. Bij het maken van zijn persoonlijke keizerlijke familiewapen werd een bij gebruikt, een maçonniek symbool. De bij is een heel oud symbool. In het oude Egypte vergezelde het de godin Isis en had het vele betekenissen. Voor Napoleon betekende de bij een bereidheid om op te offeren voor het land en het vermogen tot wedergeboorte.

Kort nadat Napoleon aan de macht kwam, op 22 juni 1799, werd een memorandum van negen artikelen ondertekend tussen de twee grootste Franse Grootloges, waarin specifieke
regels werden vastgelegd. In het bijzonder werd de Achtbare Meester ontdaan van zijn exclusieve privileges. Een systeem voor de verkiezing van functionarissen werd verplicht gesteld voor alle Loges. Slechts een paar Loges in de Schotse ritus weigerden zich bij het memorandum aan te sluiten.

Zo werd de versplinterde Franse Vrijmetselarij een verenigd en homogeen systeem, dat volledig door Napoleon werd ondersteund. Al snel werd de ‘Regulator van de Vrijmetselarij’ gepubliceerd – een reeks regels en rituelen voor de Loges van Le Grand Oriënt de France.
De Loges onder de Schotse Ritus brachten ook passende wijzigingen in hun regels aan, maar dat duurde drie jaar. Als gevolg hiervan waren de rituelen nog steeds niet identiek, maar er was wel één Hoge Raad van de 33e graad. De beslissingen van deze Raad waren bindend. De keizer kon elke beslissing beïnvloeden, aangezien de Hoge Raad ondertussen werd geleid door zijn oudere broer Joseph, die de Grootmeester was geworden.

De ‘Regulator van de Vrijmetselarij’, die de activiteiten van de Vrijmetselaars verenigde, is een document geworden dat op organische wijze de hervormingen van Napoleon voortzette, samen met de grondwet, het burgerlijk wetboek, het systeem van universeel onderwijs, een enkelvoudig toekenningssysteem van de staat (de Orde van het Legioen van Eer), etc.

Een gravure met een lijst van leden van Loge Bonaparte. Links staat Bonaparte en rechts staat Jean-Baptiste Willermose (1730-1824), die een systeem van Hoge Graden ontwierp voor Vrijmetselarij in Frankrijk en Duitsland.

In navolging van Frankrijk begonnen de Vrijmetselaars van andere Europese landen hun rituelen in één systeem samen te brengen. Maarschalk van het rijk, de Vrijmetselaar Jean-Baptiste Jules Bernadotte, die kroonprins van Zweden werd, hervormde de Zweedse ritus. Het systeem van 12 maçonnieke graden bestaat nog steeds.

Friedrich Ludwig Schröder, Grootmeester van de Provinciale Grootloge van Hamburg, geïnspireerd door de oude riten oan de Tempeliers, ontwikkelde zijn Rite, beperkt tot drie symbolische graden. Tegenwoordig wordt het beoefend in sommige loges in Duitsland, Hongarije, Oostenrijk en Zwitserland.

In Spanje vestigde de Grootmeester Graaf François Joseph Paul de Grass ook een maçonnieke hiërarchie onder leiding van de Hoge Raad.

In 1806, om zijn triomf bij Austerlitz te vieren, besloot Napoleon om de Arc de Triomphe te bouwen. Een team van bouwers en architecten, volledig bestaande uit Vrijmetselaars, werd opgericht om het project uit te voeren. Broeder Jean-Baptiste Nomper de Champagny stelde het concept voor en koos de bouwplaats. Het oorspronkelijke plan was ontworpen door de architect Charles-Louis Balzac (Loge Le Grand Sphinx, Parijs) en de architect Jean-Francois Chalgren (Loge L’etoile Polaire, Parijs).
Vrijmetselaars creëerden het reliëf op de boog. De beeldhouwers François Rueud (noordkant, compositie “Marseillaise”) en Jean-Pierre Corto (zuidkant, compositie “Le monde viennoise”). De officiële rijksbouwmeester, Maison Pierre Fontaine, hield toezicht op de bouw.

Op de gravure uit 1860, onder de schaduw van de keizer, boven wie The Eye of the Providence schijnt, staan ​​61 historische figuren uit zijn tijd. Aan de linkerkant zijn onder meer Désé, Cambassaire, Kleber en de commandanten Davaux, Lannes, Murat, Lasalle, Mathieu Dumas. Aan de rechterkant: Washington, Frederik de Grote, Alessandro Volta, Diderot, Lased, Lafayette, Parmatier, Helvetia.

In navolging van de militaire leiders werd de Napoleontische Vrijmetselarij enthousiast ontvangen door de meest prominente figuren van wetenschap en cultuur in Frankrijk:

• Pierre Simon de Laplace – wiskundige, natuurkundige en astronoom, een van de makers van kansrekening en differentiaalvergelijkingen,
• Charles Louis Cadet de Gassicourt – chemicus, apotheker en schrijver, oprichter van een van de eerste wetenschappelijke tijdschriften, Le Bulletin Pharmalogique,
• Kunstenaar Pierre Prudon (Loge Charity, Bonn),
• Kunstenaar Francois Gérard (Loge Le Grand Sphinx, Parijs),
• Portretschilder Jean-Baptiste Isabé (Loge Saint Napoleon, Parijs),
• Acteur Francois-Joseph Talma, hervormer van theatrale kunst (Loge Union, Parijs),
• Academicus Pierre Jean Georges Cabanie, fysioloog en filosoof (Loge Les Neuf Sœurs, Parijs),
• Academicus Joseph Lacanal, hoogleraar filosofie, lid van het klooster, organisator van het onderwijssysteem in Frankrijk (Loge Le Point Idéal, Parijs),
• schrijver, publicist en politicus Henri-Benjamin Constant, de belangrijkste vertegenwoordigers van de Franse romantiek in de literatuur,
• beeldhouwer Claude Claudion (Les Amis Fidèles, Parijs),
• Alexander Bognard, hoogleraar natuurwetenschappen, chemicus, apotheker, geoloog, zoöloog, botanicus en paleontoloog (Loge Saint-Jean-du-Contrat, Parijs),
• architect Pierre Fontaine,
• componist André Gretry, maker van de Franse komische opera,
• Componist Luigi Cherubini, maker van het genre “opera salvage” (Loge Saint Jean de Palestine, Parijs).

De erfenis van Napoleon.

Als je nu in je auto stapt rijd je aan de rechterkant van de weg. Dankzij Napoleon. In vroeger tijden reden ridders te paard links, zodat ze makkelijker met hun rechterhand hun zwaard of lans konden hanteren. De rijke Franse burgerij hield vast aan links. Het gewone volk liep meestal rechts. Maar sinds de Franse Revolutie van 1789 was iedereen officieel gelijk. Daarom bepaalde Napoleon dat rechts de norm werd. Was ook handiger met de koetsen en karren in die tijd. Landen die hij niet veroverde, zoals Groot-Brittannië, bleven links rijden.

Dankzij de Fransen hebben we ook straatnamen met even en oneven huisnummers. Dat systeem werd eerst in Parijs gehanteerd, later in alle veroverde gebieden. Ook danken we verharde wegen aan Napoleon, die lijnrechte verbindingen wilde tussen steden. Handig om zijn troepen te verplaatsen natuurlijk. In Frankrijk werden die wegen de Route Nationale, bij ons worden ze wel Napoleonswegen genoemd. De Amsterdamsestraatweg in Utrecht is daar een voorbeeld van. In opdracht van Napoleon aangelegd in 1812, als onderdeel van de Route Impériale tussen Parijs en Amsterdam.

Een kilo aardappelen, een liter melk, en, laten we zeggen, een meter bier. Standaardmaten en afmetingen. Napoleon voerde in 1799 het metrieke stelsel in. Daarvoor werden in Europa allerlei verschillende maten gebruikt, zoals, duim, el en voet. Napoleon vond dat onhandig en onoverzichtelijk in zijn keizerrijk. En ook al sta je er niet bij stil, je hebt er waarschijnlijk elke dag mee te maken.

Volgens Napoleon zelf zijn belangrijkste nalatenschap: de Code Napoleon, of de Code Civil. Het Franse burgerlijk wetboek, waarin de principes ‘vrijheid, gelijkheid en broederschap’ werden vastgelegd, maar ook scheiding van kerk en staat, diende als inspiratie voor wetboeken van veel landen. Napoleon stelde zijn code uiteindelijk ook in Nederland verplicht. Overigens, gelijke rechten, dat gold in die Napoleontische tijd nou niet meteen voor vrouwen.

Abattoir, bureau, portemonnee, allemaal woorden die tijdens de Franse tijd hier in Nederland in zwang raakten. Van 1810 tot 1813 was Frans zelfs een officiële taal hier, naast het Nederlands. Verplicht ook in het onderwijs. Napoleon voerde ook daar hervormingen door. Leraren werden verplicht klassikaal les te geven. Ouders moesten schoolgeld gaan betalen. En hij voerde het eindexamen in.

Napoleon benoemt in 1806 zijn broer Lodewijk tot koning van ons land, om zoveel mogelijk invloed te houden. Daarmee is Nederland voor het eerst een koninkrijk. Het vormt de basis voor de latere monarchie. ‘Iek ben konijn van Olland’, zei de Franse Lodewijk bij zijn aantreden, want hij had moeite met de Nederlandse uitspraak.

Het Rijksmuseum in Amsterdam.

Broer Lodewijk Napoleon neemt zijn intrek in het stadhuis op de Dam, sindsdien bekend als Paleis op de Dam. Hij benoemt Amsterdam tot hoofdstad, en staat aan de wieg van instituten die we nu nog kennen, zoals het Rijksmuseum, de Koninklijke Bibliotheek en de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW).

Nog een opvallend bouwwerk dat we aan de Napoleons te danken hebben: de Pyramide van Austerlitz, bij het Utrechtse Woudenberg. Een 17 meter hoog eerbetoon aan Napoleon, aangelegd door Franse troepen die daar in 1804 enkele maanden gelegerd waren. De naam Pyramide van Austerlitz werd overigens bedacht door Lodewijk Napoleon. Het is de plaats in Tsjechië waar zijn keizerlijke broer tijdens een legendarische veldslag Russische en Oostenrijkse legers versloeg.

Hoewel niet zijn uitvinding, gaf Napoleon wel de aanzet. Hij loofde in 1800 een geldprijs uit voor wie kon bedenken hoe je voedsel langer goed kon houden. Dat had hij immers nodig voor zijn soldaten tijdens hun veldtochten. De Franse kok Nicolas Appert ontdekte het inmaken. Door groenten in afgesloten flessen te koken zodat de bacteriën werden gedood, bleef het langer goed. Glas was te breekbaar voor soldaten, daarop werd het conservenblik bedacht.

Na de slag bij Waterloo, waar Napoleon zijn macht verloor en zijn ballingschap op het eiland Elba begon, kwam er een einde aan de gouden tijd van de Franse Loges. Het herstel van de Bourbons als machthebbers en de vervolging van de Bonapartisten maakten activiteiten van de meeste Vrijmetselaarsloge ronduit gevaarlijk.
Maar zelfs de ontbonden Loges waren niet gesloten. Volgens de maçonnieke traditie werden ze alleen verklaard als “slapende Loges”. Na de afzetting van Lodewijk Napoleon III en de uitroeping van de Derde Republiek in 1870 beleefde de Franse vrijmetselarij de tweede gouden eeuw, dankzij het Napoleontische tijdperk.

Thierry Stravers is mede-eigenaar van Vrijmetselaarswinkel.
Zijn passie voor stijl en elegantie combineert hij graag met zijn Maçonnieke activiteiten.
Thierry is eigenaar van Trenica, een marketingbureau en is bestuurslid bij Loge Verlichting No.313 O: Hoofddorp.